(ค่าวก้อม)
ค่าวก้อม เป็นโวหารที่กินใจ หรือสุภาษิตสั้น ๆ มักใช้ประกอบการสนทนา
( ค่าวซอ)
หมายถึงคำประพันธ์ที่นิยมแต่งกันมากทางภาคเหนือ แต่งค่อนข้างง่ายและอ่านเข้าใจง่าย ค่าวซออ่านด้วยทำนองเสนาะ โดยไม่ต้องมีดนตรีประกอบ วรรณกรรมที่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทนี้ เช่น ค่าวซอเรื่องหงษ์หิน เจ้าสุวัตร ค่าวสี่บทของพระพรหมโวหาร เป็นต้น
(ค่าวธรรม)หมายถึง คำประพันธ์ที่เน้นเรื่องชาดก หรือนิยายธรรมที่แต่งเป็นเรื่องยาวสำหรับใช้เทศน์ให้ชาวบ้านฟังที่วัดเพื่อให้ข้อคิดหรือหลักธรรมเช่น ค่าวธรรม เรื่อง จำปาสี่ต้นนอกจากนี้ ค่าวยังหมายถึงลักษณะการพูดของคนทั้งหลายที่ชอบพูดคล้องจองกันว่า “อู้เป็นค่าวเป็นเครือ”ตัวอย่าง ค่าวอี่ลุงสอนหลานหลานเหยหลาน ฟังสารค่าจ๊อย หื้อจ๋ำถี่ถ้อย ลุงจักไขจ๋าเจื้อกำคนนัก มักเสียน้ำต๋า อย่างเจื้อวาจ๋า รสเหมือนต๋าลอ้อยหลานยังหนุ่มสาว เปิงบ่าวใจ๋ห้อย อยู่ต๋ามแป๋ดอย สอดเซาะยิ่งแตกเนื้อสาว รุ่นราวเอ๊าะเอ๊าะ บ่าวเหยาะหยอกเล่น เป๋นเมาจะไปเจื้อนัก กำพู่จายเขา ป้อแม่ของเฮา หนาวหนาวไข้ไข้หากไปตกหลุม จะมานั่งไห้ เจ็บใจ๋แตงใน เสียบกั๊ดความปรารถนา เขาสารพัด คัดมาจนเสี้ยง คำคมเสียใจ๋บ่แล้ว ตกล่มตกจ๋ม เพราะเจื้อคารม ป้อจายจ้างอู้ถ้าเปิ้นฮักจิ๋ง แม่ญิงชอบสู้ ปรึกษาแม่ดู ก่อนเต๊อะอย่าเพิ่งตัดสิน โบยบินหมิ่นเซอะ จักเลอะแปดเปื้อน ราคีป้อแม่ปี้น้อง ย่อมฮักศักดิ์ศรี ต๋ามประเพณี สู่ขอ ก็หื้อกั๊นเปิ้นบ่สน อย่าไปฟั่งเตื้อ จับแขนจับมือ ล่วงล้ำอู้กั๋นเข้าใจ๋ ไผก็จ้วยก้ำ เจื้อกำสอนเจ้า เน้อนายอี่ลุงบอกจี้ เมื่อยังบ่สาย หื้อหลายสบาย สุขก๋ายจนเฒ่าเซาะว่าหากิ๋น บกดินสีข้าว ค่อยฮิหาเอา เตื้อหน้อยนกมีปีกหาง แป๋งฮางหย่อนย้อย ค่อยหาเตื้อหน้อย เหมือนคนขยันหมั่นต๊วง บ่มียากจน เอาใจเปรอปรน สามีของเจ้าตื่นก่อนนอนหลัง ดังไฟนึ่งข้าว ค่อยปงวางเบา ย่างย้ายลุกเจ๊าโบ๊ะหลัว มันจะผางฮ้าย เกร๋งใจ๋บ้ายใกล้ เรือนเคียงหงายครกลงฮ้าน ลาบฮ้านบนเขียง ผัวลุกจากเตียง เถียงกั๋นลั่นบ้านอย่าเซาะก่อก๋าน เล่าขวัญจ๋าต้าน สร้างความรำคาญ ยอกย้อนใส่ร้ายป้ายสี หื้อเปิ้นเดือดร้อน ปั้นน้ำเป๋นก้อน แป๋งกำจักเสียภาพพจน์ เสียยศไปถำ เป๋นคนริยำ อัปรีย์ขวางบ้านเรื่องคนอื่นเขา อย่ากล่าวต้าน เสียบริวาร ฮ้อนฮ้ายดี – เลว จ้างเขา เฮาไปใส่ร้าย บ่ใจ้ว่าได้ กิ๋นเมืองโบราณว่าไว้ อู้ได้ไปเปลื๋อง เป๋นคนก่วนเมือง หาเรื่องเปื้อนข้างเนื้อบ่ได้กิ๋น หนังบ่ได้หย่าง อย่าเต๊ะท่าทาง อวดฮู้บ่เข้าใจ๋จิ๋ง ป้าดพิงกระทู้ เปิ้นมักหัวสู้ ดูแควนวิชาความรู้ อย่าไปหาวแหน บอกหื้อทั่วแดน เป๋นแก๋นสรรค์สร้างคนบ่หวังดี ชอบจิสีข้าง จั๊กจุ๋งคนดัง ฟั่งลุกบ่มีเหตุผล ส่อสนสอดซุก เป๋นตุ๊กต๋างผู้ หวังดีหันเปิ้นตุ๊กตุ๊ก ปุกเปื้อนเสียดสี หันไผทำดีบ่มีเสริมสร้างตี๋ตั๋วเสมอ เลิศเลออวดอ้าง หันคนมีตังฟั่งชนเลียแข้ง เลียขา หลานอย่าไปคบ จักพบ ถึงขั้น อันตรายกล๋อนบรรยาย ไขสุดเสี้ยงหนี้ เต้านี้สู่กั๋นฟัง ก่อนแหล่นายเหย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น